Nederlanders laten New Orleans herleven

Inwoners van New Orleans verheugen zich op de zomer en dat enthousiasme steekt men niet onder stoelen of banken. Via een breed opgezette reclamecampagne worden potiëntiele bezoekers op al het moois gewezen dat de stad te bieden heeft. En dat is wel eens anders geweest. Hoewel augustus en september bekend staan als het 'Peak Hurricane Season' en men in deze regio wel het een en ander gewend is zag men deze maanden nog niet zo lang geleden met angst tegemoet. Het was in deze periode in 2005 dat orkaan Katrina keihard toesloeg.

Dat het inmiddels weer tijd is 'to let the good times roll' is mede te danken aan een team Nederlandse ingenieurs dat hier in 2006 neerstreek om de stad te helpen met de bescherming tegen het water. En hoewel er nog veel te doen is durven de inwoners van New Orleans weer vooruit te kijken.

In 2005 waren in New Orleans alle ingrediënten voor een ramp aanwezig. De stad ligt grotendeels onder het zeespiegel niveau en het dijkensysteem was incompleet. Jarenlang was men hiermee weggekomen maar tegen de unieke combinatie van Katrina's zwaarte en grootte bleek de stad niet opgewassen. Op 29 augustus bereikten de waterstanden ongekende hoogten en met windstoten van 280 kilometer per uur werd Katrina de zwaarste orkaan die ooit in de Golf van Mexico gemeten is. Op meer dan 50 punten braken de dijken en 80 procent van de stad verdween onder water.

Uiteindelijk eiste Katrina in totaal 1836 levens en bedroeg de schade meer dan $100 miljard – wat de orkaan tot de duurste en één van de meest dodelijke natuurrampen in de Amerikaanse geschiedenis maakte.

Zoals zo vaak fungeerde ook deze tragedie als een wake up call. Er moest iets gebeuren om de stad en de rest van de regio in de toekomst te beschermen tegen dergelijk natuurgeweld; en zo vertrok enkele maanden na Katrina een hoge delegatie richting Nederland om te zien hoe men daar met water omgaat.

Men had behoefte aan Nederlandse inbreng, aldus delegatielid David Wagoner, omdat “wij veel kunnen leren van de Nederlandse aanpak. Hoewel wij dezelfde problemen hebben zijn Nederlanders in staat samen te leven met water. Dat is een fundamenteel verschil.” Wagoner, in het dagelijks leven architect en stadsontwerper in New Orleans, raakt niet uitgepraat over de Nederlandse werkwijze en visie. Nederlanders – die hij “de meesters van het water” noemt – slagen erin veiligheid en natuurschoon harmonieus met elkaar te verbinden – een combinatie waar hij vanuit professioneel oogpunt erg in geïnteresseerd zegt te zijn.

Eén van de bedrijven met wie de Amerikanen tijdens hun bezoek aan Nederland spraken was Royal Haskoning. Dit adviesbureau werd vervolgens uitgenodigd om in het najaar van 2005 naar de 'Louisiana Recovery and Rebuilding Conference' te komen waar Royal Haskoning samen met Amerikaanse partners een contract ter waarde van $150 miljoen in de wacht sleepte. Kort daarop verhuisden medewerkers van het bedrijf naar Louisiana. “Dat was een ingrijpende beslissing,” aldus waterbouwkundig ingenieur en projectleider Mathijs van Ledden, maar niet één waar hij niet lang over na hoefde te denken. Aan zo`n groot project meewerken is “toch een soort jongensboek,” zegt hij.

Samen met genietroepen van het Amerikaanse leger zijn Van Ledden en zijn collega's betrokken bij het herstel van 600 kilometer dijk rondom de stad en de bouw van drie stormvloedkeringen. Als het project af is in 2011 moet de stad een 100 jarig beschermingsniveau hebben en daartoe heeft men inmiddels al een aantal belangrijke stappen gezet.

“Aan de noordkant van de stad lopen uitwateringskanalen die in geval van nood afgesloten kunnen worden. Toen Katrina kwam is hier een aantal dijken langs die kanalen doorgebroken en dat risico behoort nu tot de verleden tijd.” Datzelfde moet over een paar jaar ook voor de oostkant van de stad gaan gelden – een andere plek waar het in 2005 “gigantisch misging.” Onlangs gingen hier de eerste 100 van de in totaal zo`n 1300 palen de grond in die samen een drie kilometer lange keermuur gaan vormen. Uiteindelijk moet de muur met twee beweegbare keringen – die acht meter boven NAP uitsteekt – het zogenaamde 'Inner Harbor Canal' kunnen afsluiten van de Golf van Mexico.

Zolang het project in aanbouw is blijft New Orleans' situatie precair, zeker in de zo gevaarlijke zomermaanden. Dat bleek maar weer eens in augustus vorig jaar toen orkaan Gustav voor grote oproer in het Zuid-oosten van Amerika zorgde. In Louisiana werden bijna twee miljoen mensen uit voorzorg geëvacueerd. Gelukkig viel de schade uiteindelijk mee, maar het bewijst maar weer eens dat het werk nog niet gedaan is, aldus Van Ledden. “Hurricanes zullen blijven komen. We kunnen het niet mooier maken dan het is.”

Ook is het 100 jarige beschermingsniveau een belangrijke stap vooruit, maar “gezien alle economische activiteiten en het inwonertal moet je voor een grote stad als New Orleans naar hogere beschermingsniveau’s kijken.” In samenwerking met het Amerikaanse leger worden er wel studies verricht naar verhogen van dat niveau, zegt hij, “maar de vraag is natuurlijk of daar geld voor is.” Op dit moment bedragen de investeringen zo`n $15 miljard; om het systeem naar een 1000 jarig beschermingsniveau te tillen is een bedrag van dezelfde orde van grootte nogmaals nodig.

Anderzijds is het tempo waarin gewerkt wordt een aangename verrassing, zegt Van Ledden. “Hier gingen na drie jaar de eerste palen in de grond voor een stormvloedkering van drie kilometer.” Nu was de nood en de politieke druk groot, maar ook de Amerikaanse mentaliteit draagt hieraan bij. “Lokaal is een enorm commitment merkbaar bij het 'Army Corps of Engineers.' En vraagt bijvoorbeeld het verwerken van een bepaald rekenmodel de inzet van 2000 computers dan doet men dat zonder enig probleem. Die daadkracht is typerend en voor mij persoonlijk motiverend.”

Dat onverwoestbare optimisme, in combinatie met hun rotsvaste geloof in techniek, is één van de voornaamste cultuurverschillen waar Van Ledden tegenaan loopt. Over het algemeen is er sprake van groot wederzijds respect tussen de Nederlandse en Amerikaanse collega's. Datzelfde merkt hij aan de bevolking van New Orleans. “De Nederlandse inbreng wordt enorm gewaardeerd. Wij worden toch gezien als een soort Hansje Brinker.”