Leermoment voor kwaliteitskranten

Ook toevallig: de dag dat televisieprogramma Radar laat zien hoe makkelijk een ziekte is te verzinnen oordeelt een Amerikaanse rechtbank over Kevin Trudeau, de geneesgoeroe die voor alles een medicijn heeft.

Voor wie de uitzending miste: Radar onderzocht symptoomreclame, een methode waarbij een onschuldig ongemak gepromoveerd wordt tot een veel voorkomende aandoening die met pillen behandeld moet worden. Radar's keus was op winderigheid gevallen. Via een website en folders in huisartspraktijken werd de kwaal opgeklopt; een een fictief pr-bureau legde contact met de media -- Santé en Libelle wilden al artikelen aan winderigheid wijden en tegen betaling zou een soap de site 'hetluchtop.nl' noemen.

Ook haalde het onderwerp onder andere de Volkskrant, AD, Trouw en persbureau ANP. Radar's voorlopige conclusie, “Het is heel makkelijk om een nieuwe ziekte te promoten. Opvallend is ook dat journalisten, ook van kwaliteitskranten, zonder noemenswaardige controle berichten overnemen.”

Winderigheid is niet Kevin Trudeau's expertise per se; maar geef de man een paar uur en hij komt ongetwijfeld met een oplossing. Net zoals hij medicijnen vond tegen kanker, AIDS, pijn, haarverlies, dislexie, schulden en overgewicht. Trudeau is geen wonderdokter, zegt hij zelf in infomercials die als talkshow interviews zijn opgezet. Hij vertelt alleen wat de overheid en het bedrijfsleven geheim willen houden, omdat zij “zieke, ongelukkige mensen nodig hebben om hun afzet te garanderen.”

Trudeau's werkwijze werd getolereerd tot zijn boek “The Weight Loss Cure 'They' Don't Want You to Know About” verscheen. Dat dieet – 500 calorieën per dag en hormooninjecties - kon gevaarlijk zijn en was het tegenovergestelde van zijn claim “easy and cheap.” Inmiddels mag Trudeau zijn boek van de rechter niet langer promoten.

Voor Amerikaanse begrippen gaat dat ver: symptoomreclame is hier dagelijkse kost. Gelukkig is daar over het algemeen makkelijk doorheen te prikken – kijk bijvoorbeeld naar Trudeau's onderstaande interview. Dat wordt lastiger als CNN, de New York Times en de Washington Post er serieuze aandacht aan zouden besteden. Het is daarom te hopen dat Radar's test vooral besproken wordt op de redacties van de zogenaamde kwaliteitskranten en als leidraad gaat gelden hoe journalistiek niet bedreven wordt.

VIDEO: Kevin Trudeau licht een tipje van de sluier op