De luxe van de marge

Sinterklaas moet nog komen, maar de Nederlandse politiek bood alvast een aantal surprises. Gelukkig zijn er ook nog dienaars van de publieke zaak die verder kijken.

Eén van de voordelen van 6000 kilometer van Den Haag verwijderd zijn is dat het dagelijkse Binnenhofgeneuzel mij ontgaat. Grote beslissingen, zoals de aanpak van de kredietcrisis, volg ik, maar wie wat in welke krant zei en wanneer dat naar aanleiding van het zoveelste op hoge poten aangekondigde spoeddebat in welk tijdschrift moet worden teruggenomen, geen idee. En dat houd ik graag zo, ware het niet dat er af en toe iets gebeurt dat negeren onmogelijk maakt.

Het schaamhaar-debat is zo`n geval. André Rouvoet, minister van Gristelijke opdringerigheid, is al maanden bezig met het opzetten van een vergaand controlesysteem waarin informatie over kinderen tot 24 jaar(!) en hun ouders wordt vastgelegd. Niemand lijkt daar een probleem in te zien totdat blijkt dat Rouvoet tot in de onderbroek onderzoek wil doen. Wat volgt is een laffe reactie uit de oppositie, een aantal voor de hand liggende commentaren, een nietszeggend weerwoord en vervolgens totale stilte. Dat de schaamhaardata slechts het topje van de ijsberg is interesseert niemand, inclusief de Nederlandse media. (Wie wel wil weten wat Rouvoet nog meer van plan is, lees mijn artikel "In de greep van de Gristenen.)

Vervolgens de aangekondigde titel van voormalig minister Ella Vogelaar's boek "Twintig maanden knettergek." Toegegeven, ik weet zo goed als niets van haar beleid - ik volgde de afgelopen twintig maanden de Amerikaanse politiek - en ga haar boek zeker niet lezen, maar het woord "knettergek" is tekenend. Als een minister haar ambtsperiode niet anders kan beschrijven dan met deze tieneruitdrukking geeft dat weinig hoop voor het intellectuele vermogen van onze volksvertegenwoordigers. Daarnaast baart het zorgen dat een insider de dagelijkse Haagse gang van zaken zo noemt. Hoewel zij ongetwijfeld veel knettergekkigheid aan zichzelf te danken heeft, is zij waarschijnlijk niet de enige die er in Den Haag zo over denkt. Oftewel, hoeveel andere ambtenaren vinden diep in hun hart dat wat ze doen eigenlijk gekkenwerk is. (Laten we in godsnaam hopen dat dit voor Rouvoet geldt.)

Tenslotte de knieval van Kai van de Linde. Hardop zeggen dat je cliënt "gebakken lucht" verkoopt is niet handig; ervan uitgaan dat je commentaar niet naar buiten komt is zo mogelijk nog dommer, zeker voor een media adviseur; vervolgens terugkrabbelen, je positie opgeven om je weer op je werk als spin doctor te gaan storten is het toppunt. Wie gaat deze man ooit nog inhuren? Is het immers niet deels aan de politiek adviseur te wijten dat de politicus inhoudsloos is? Zegt van de Linde niet indirect dat hij slecht in zijn vak is?

Dat politiek meer kan zijn dan bizar beleid en dringend behoefte heeft aan gekwalificeerde mensen die hun vak serieus nemen bleek vandaag tijdens de presentatie van Obama's nieuwe ministers. Defensieminister Robert Gates en Obama hebben duidelijke verschillende opvattingen over de oorlog in Irak en Afghanistan. BZ minister Clinton maakte tijdens de voorverkiezingen gehakt van Obama en noemde zijn buitenland beleid "naief."

Dit zal de komende jaren ongetwijfeld tot veel discussie en zelfs confrontaties leiden, maar ga er van uit dat het resultaat weldoordacht is en beleid met visie oplevert. Fouten zijn onvermijdbaar, maar de kans is klein dat Clinton's autobiografie "America's Fucked up Foreign Policy" gaat heten. Adviseurs zullen komen en gaan, maar enkele zal zijn voormalige werkgever van inhoudsloze rhetoriek beschuldigen. En verwacht niet dat de Amerikaanse pers ooit zal nalaten om alles op alles te zetten om van iedere zaak de onderste steen boven te krijgen.

En zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat het bovenstaande wel gebeurt, who cares? De wereld heeft op dit moment andere zorgen. En hoewel men daar in Den Haag graag aan voorbij lijkt te willen gaan, zijn er gelukkig nog steeds dienaars van de publieke zaak die dat wel beseffen omdat zij zich de luxe van de marge niet kunnen veroorloven.