"24" verheerlijkt marteling

In de Fox televisieserie "24" zien we Jack Bauer (Kiefer Sutherland) die als geheim agent voor de Counter Terrorist Unit werkt. Iedere week hebben Jack en zijn collega`s een uur de tijd om de wereld te redden van een Islamo fascistisch plot. De serie is razend populair -zowel President Bush als Barbra Streisand zijn grote fans -- en wordt over de hele wereld uitgezonden.

Maar het is de manier waarop Jack zijn werkt doet waar tegen protest is aangetekend. Hij martelt mensen om de informatie te krijgen die hij nodig heeft; of in Jack`s eigen woorden, hij doet "whatever it takes."

Dit lijdt niet alleen tot soms bloedige taferelen, maar steevast tot een bekentenis. Dit geeft een onjuist beeld van het gebruik van marteling in de strijd tegen terrorisme, vinden mensenrechten organisaties.

Volgens onderzoek van Human Rights First werden martelscenes voor 9/11 vier keer per jaar prime time uitgezonden. Nu is dat meer dan 100 keer. Ook de rol van de martelaar is veranderd: waren het vroeger the bad guys die de duimschroeven aandraaiden, vandaag zijn het Jack c.s. Marteling wordt goed gepraat in het kader van "het doel heiligt de middelen."

Protesten komen ook uit een andere hoek: vorig jaar november bracht de Amerikaanse generaal Patrick Finnegan, bestuursvoorzitter van de Military Academy op West Point, een bezoek aan de "24" studio`s. Gekleed in vol ornaat met medailles en erelintjes, werd hij eerst voor een acteur aangezien, totdat bleek dat hij afspraak had met de producenten van de serie.

Finnegan klaagde over het feit dat zijn studenten geloven wat zij zien op televisie en dat was terug te zien tijdens de opleiding. En wat Bauer doet is niet alleen onethish, maar zelfs strafbaar, zei hij. Het verweer van de producenten was dat "je niet alles moet geloven wat op televisie ziet." Zij maken slechts een gedramatiseerde versie van de werkelijkheid. Maar het heeft wel tot een nieuwe discussie geleid over geweld op televisie en het gebruik van martelmethoden door de overheid.

Deze discussie moet in het licht worden gezien van het "ticking bomb scenario." Te pas en te onpas wordt dit scenario herhaald om tegenstanders van marteling erop te wijzen dat er een uitzondering is op het martelverbod. De situatie is dat de Amerikaanse overheid een gevangene heeft die weet waar een bom verstopt ligt en als enige de code heeft om hem onschadelijk te maken. De vraag is: mag hij gemarteld worden om slachtoffers te voorkomen?

Dat er vele haken en ogen zitten aan dit scenario --hoe kom je bijvoorbeeld te weten dat die bom er ligt, hoe toevallig is het dat je precies de enige man te pakken hebt die hem onschadelijk kan maken -- lijkt Amerikanen niet te deren. Natuurlijk mag die man met zijn ballen in de bankschroef. En als er een schaap geelektrokuteerd is, mag de rest ook, is hun redenatie. In de war on terror gelden nu eenmaal andere regels.

De enige plek waar dit scenario ooit werkelijkheid is geworden is in de "24"studio`s. Maar dat heeft voorstanders van "harde ondervraagmethoden" niet verhinderd de wet aan te passen zodat eenieder die in handen valt van de overheid flink aan de tand gevoeld kan worden.

De American Psychology Association heeft net een rapport uitgebracht waarin staat dat marteling, zowel fysiek als pschologisch, tot onzuivere verklaringen leidt. De onverschilligheid waarmee de bekentenis van Khalid Sheik Mohammed is ontvangen spreekt boekdelen.

Om het protest tegen "24" kracht bij te zetten, gaat de SOA Watch NYC 14 april demonstreren bij het Fox News hoofdkantoor in New York City. Of Fox zich daar iets van aan zal trekken is onwaarschijnlijk. Niet zolang Bush de afstandsbediening in het Witte Huis in handen heeft.

Fragment van een martelscene uit "24." http://www.youtube.com/watch?v=lxzZxaVMGfk