Vrijheid van zelfcensuur

Nederland staat niet elke dag op de voorpagina in Amerika. Het komt ook zelden voor dat anti-terrorisme eenheden de Nederlandse politiek op voet volgen. Met de film van Geert Wilders is daar vorige week verandering in gekomen.

Naar aanleiding van het verhoogde terrorisme alarm in Nederland onderzocht het Department van Homeland Security en het Los Angeles Joint Regional Intelligence Center de eventuele gevolgen van de film voor de Amerikaanse samenleving. Uit het onderzoek bleek dat het onwaarschijnlijk is dat het hier tot geweldadigheden zal komen, “based on historic experiences, primarily with the Danish cartoons of the prophet Mohammed, which ignited violent protests throughout the Islamic world, but not in America.”

Het is waar dat de Deense cartoons in Amerika – in tegenstelling tot Europa - nauwelijks tot reacties leidden.De gevolgen op beide continenten naast elkaar leggen is echter appels met peren vergelijken. De Amerikaanse pers besloot indertijd namelijk de cartoons niet te publiceren. De officiële lezing was dat men de onrusten die in Europa plaatsvonden wilde voorkomen; bovendien zouden de cartoons onnodig kwetsend zijn.

Toen de cartoons onlangs opnieuw gepubliceerd werden,was hier zelfs het bespreken van publicatie niet aan de orde. Wel werden zij beschreven in kranten en niet-identificeerbaar in beeld gebracht op televisie.

Dit is niet de plaats om de discussie over de botsende vrijheidsrechten van religie en meningsuiting te voeren. Maar wel om een kritische kanttekening te plaatsen bij een land waarvan de mond zo vol is van vrijheid dat men bereid is een oorlog te beginnen maar afziet van het afdrukken van een paar tekeningen. Of is zelfcensuur ook een vrijheid?