Amerika is nog lang niet klaar in Irak

Europa stond in 1938 op een kruispunt. Duitsland had zijn zinnen gezet op Tsjecho-Slowakije en dreigde met oorlog. Engeland en Frankrijk gaven de voorkeur aan overleg en vrede. Tijdens topoverleg in München werd de vrede - althans voorlopig - bewaard.

In de aanloop naar de oorlog in Irak verwees de Bush regering vaak naar dit moment. Volgens hen had de Tweede Wereld oorlog voorkomen kunnen worden als Hitler toen zijn zin niet had gekregen. Frankrijk en Engeland hadden niet moeten praten, maar vechten. Amerika zou dezelfde fout in de War on Terror niet maken.

Als München 1938 Irak 2003 was, dan is Irak 2007 het na-oorlogse Duitsland. Niet het murw gebombardeerde, verdeelde, schuldbewuste Duitsland van 1945, maar het door militie geweld en gebrek aan gezag verscheurde Duitsland van 1918. Extreem links en extreem rechts bevechten elkaar om het gat te vullen dat Keizer Wilhem II heeft achter gelaten. De economie ligt plat, ondanks het Rurhgebied en het Verdrag van Versailles frusteert vervulling van het Duitse potentieel. Binnen 20 jaar is Europa met een nieuwe Duitse dictator en weer een oorlog terug bij af.

Als de 160.000 Amerikaanse troepen zich nu terug trekken, zoals meer dan 60 procent van de bevolking wil, staat Irak een zelfde lot te wachten. Er zal lange tijd gevochten worden tussen verschillende groepen, de bevolking krijgt het steeds zwaarder en gebrek aan eten en veiligheid maakt de keuze voor extremen waarschijnlijker. De partij die als overwinnaar te voor schijn komt, is of een dictator van het kaliber Saddam of een streng Islamitisch bewind. Beide gevallen voorkomen een langdurig stabiele situatie.

Na vier jaar mismanagement lijkt de nieuwe Amerikaanse strategie succesvol te zijn. Irak is nog lang geen vakantieland, maar lijkt aan de beterende hand. Op basis van historische vergelijkingen moet het Marshall plan de voorkeur krijgen boven Versailles en Vietnam.